نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران
چکیده
هدف: بی‌خوابی، که با دشواری در به خواب رفتن یا تداوم خواب مشخص می‌شود، بسیاری از دانشجویان را تحت تأثیر قرار داده و موجب افزایش نگرانی، تحریف‌های شناختی و افسردگی می‌شود و در نتیجه بر سلامت کلی و عملکرد تحصیلی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. این مطالعه به بررسی اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) در نگرانی، تحریف‌های شناختی و افسردگی در دانشجویان دارای علائم بی‌خوابی می‌پردازد.
روش‌ها: این پژوهش از یک طرح نیمه‌آزمایشی با گروه کنترل و پیش‌آزمون-پس‌آزمون استفاده کرده است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه‌های استان اردبیل در سال تحصیلی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ بود. در مجموع، ۳۴ دانشجو به‌صورت هدفمند انتخاب شده و سپس به‌طور تصادفی در گروه مداخله (۱۷ نفر) و گروه کنترل (۱۷ نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل شاخص شدت بی‌خوابی (۲۰۰۱)، پرسشنامه نگرانی پن استیت (۱۹۹۰)، پرسشنامه تحریف‌های شناختی (۲۰۰۴) و پرسشنامه افسردگی بک (۱۹۹۶) بود. گروه مداخله در هشت جلسه ۹۰ دقیقه‌ای MBSR شرکت کرد، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد.
نتایج: یافته‌ها نشان داد که MBSR به طور معناداری باعث کاهش نگرانی (F=46.86)، طرد شدن در روابط بین‌فردی (F=30.07)، انتظارات غیرواقع‌بینانه در روابط (F=41.54)، سوءادراک در روابط بین‌فردی (F=30.38) و افسردگی (F=41.20) در دانشجویان دارای علائم بی‌خوابی شد (P<0.001).
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش بر پتانسیل MBSR به عنوان یک مداخله غیردارویی ارزشمند برای مدیریت بی‌خوابی و چالش‌های روانشناختی مرتبط در محیط‌های دانشگاهی تأکید دارد. با توجه به اثربخشی این روش، تحقیقات بیشتر می‌تواند به بررسی مزایای طولانی‌مدت آن و کاربرد آن در میان جمعیت‌های دانشجویی متنوع‌تر بپردازد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)