نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• هستی چلبی ¹
• حسین زارع ²
• مهدیه رحمانیان ³

¹ دانشجوی دکترای روان‌شناسی سلامت، دانشگاه پیام‌نور، واحد بین‌الملل، شعبه امارات

² استاد گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

³ Associate Professor, Department of Psychology, Payamnour University, Tehran, Iran

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارائه مدل ساختاری اثر بخشی مداخله مبتنی بر شناخت بر نیمرخ چربی و کورتیزول با اثر واسطه ای سیستم های مغزی-رفتاری،انعطاف پذیری شناختی درافراد دارای اضافه وزن با استرس بالا انجام شده است. طرح پژوهش حاضر، ‌آزمایشی از نوع گروه گواه با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. جامعه اماری این پژوهش کلیه افراد مراجعه کننده به کلینیک جراحی زیبایی در سال 1401 بودند که تعداد آنها190 نفر می باشد. نمونه پژوهش حاضر مشتمل بر 30 نفر( 15 نفر برای گروه آزمایش و 15 نفر برای گروه کنترل )می باشد. که به شیوه نمونه گیری هدفمند و متناسب با شرایط گروه متقاضی انجام شد و به پرسشنامه پرسشنامه تصور از جسم خویشتن کش و همکاران (1987)، مقیاس سیستم‌های بازداری / فعال سازی رفتاری کارور و وایت (1994) و پرسشنامه انعطاف پذیری کانر و دیویدسون (2003) پاسخ دادند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که نتایج تحلیل کواریانس تک متغیری تفاوت معناداری را بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای سیستم های مغزی-رفتاری(3.824=F و035/0 P =) و انعطاف پذیری شناختی(4.958=F و032/0 P =) نشان می‌دهد. میزان اثر بخشی مداخله مبتنی بر شناخت بر کرتیزول نیز 70.9/0 بوده است. بدین معنا که 79% از تغییرات حاصل شده در نمرات پس آزمون گروه آزمایش ناشی از اجرای طرح بوده است. در نتیجه می‌توان گفت که استرس منجر به افزایش اضافه وزن میگردد و موجب کاهش انعطاف پذیری و نگرش مثبت افراد در زمینه تصویر بدنی خواهد شد. لذا لازم است که آموزش‌ها و درمانهای مناسب در زمینه مدیریت استرس به افراد دارای اضافه وزن ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها

• مداخله مبتنی بر شناخت
• نیمرخ چربی و کورتیزول
• سیستم های مغزی-رفتاری
• انعطاف پذیری شناختی

موضوعات

• مداخلات روانشناختی در سلامت و بیماریها