با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه روان‌شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استاد ،گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استاد، گروه روان‌شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

10.30473/ijohp.2025.67091.1302

چکیده

هدف: چاقی یک بیماری پیچیده چند عاملی، مزمن و پیشرونده است که به یک مشکل عمده بهداشت عمومی در سراسر دنیا تبدیل شده است. وجود عوامل خطر و حافظ نقش مهمی در چاقی داشته است. بنابراین، شناسایی عوامل محافظ جهت پیشگیری از ابتلا به چاقی و درمان آن ضروری به نظر می‌رسد. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل خطر و محافظت‌کننده چاقی در زنان انجام شد.
روش: این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است و نمونه پژوهش 429 زن مبتلا به اضافه‌وزن و چاق بود که به روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه فعالیت بدنی، پرسشنامه باورهسته ای خوردن ، پرسشنامه خودانتقادی، مقیاس شرم و احساس گناه، مقیاس عزت نفس، پرسشنامه نگرانی از تصویر بدن، پرسشنامه استرس- اضطراب- افسردگی، پرسشنامه خودکارآمدی وزن استفاده شد. داده های بدست آمده به روش رگرسیون گام به گام و با استفاده از spss24 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از میان مؤلفه‌های باور هسته ای خوردن، خودانتقادی، شرم و احساس گناه، نگرانی از تصویربدن، استرس-اضطراب-افسردگی به عنوان عوامل خطر چاقی، باور خوردن، استرس، افسردگی و از بین مؤلفه-های فعالیت بدنی، عزت‌نفس و خودکارآمدی به عنوان عوامل محافظت‌کننده، خودکارآمدی قادر است بهبود چاقی را پیش-بینی کنند. بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می‌توان گفت که متغیرهای باورهای هسته‌ای خوردن، استرس و افسردگی به عنوان عوامل خطر و متغیر خودکارآمدی به عنوان عامل محافظ توان پیش‌بینی شاخص توده بدنی را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات